İlahi ve Şiirler

HACI BAYRAM -ı VELİ[Kaddesallahu Sırrıhulaziz] den BİR ŞİİR :
Hiç kimse çekebilmez , güçtür feleğin yayı;
Derdine gönül verme, bir gün götürür vayı.
Oynayu gelir aldar, çünkü eli çabuktur,
Bir buncılayın fitne kande bulur arayı?
Çün yüzünü döndürdü bir lahza karar etmez,
Nice seri pâ eyler, döner ser eder pâyı.
Birfani vefasızdır, kavline inanma hiç,
Geh yoksulu bay eyler geh yoksul eder bayı.
Hayran kamu âlimler bu mâninin altında,
Kaftan kafa hükmeyler, bilmez bu muammayı.
Vâlihtir o vahdette, kesrette kanı tefrik?
Hızr ermedi bu sırra, bildirmedi Musa’yı
Miskin Hacı Bayram sen dünyaya gönül verme,
Bir ulu imarettir, alma başa sevdayı!... HACI BAYRAM -ı VELİ**********
AK ŞEMSEDDİN [Kaddesallahu Sırrıhulaziz]'den BİR İLÂHİ


Ak Şemseddin (1389-1458) büyük şöhret kazanan ulu âriflerdendir. İstanbul fethinde Fatih’in ordusunda bulunarak askerin mânevî kuvvetini yükseltmiştir. Dine ve tıbba dair çeşitli eserleri vardır.
Zehi can kim münevverdir bugün nur-u tecellâdan,

Zehi dil kim muattardır hava-yı aşk-ı Mevlâdan!

Harabat içre uşşakı görüp ta’netme, ey zâhid!

Ki ol rüsva-yı aşk olmuş, yanıptır derd-i Mevlâdan.

Gönül dildare verenler cihanda kılmadı ârâm,

Budur avare sergerden, geçer dünya-vü ukbadan.

Tamaşasın duyan aşkın nazar kılmadı ağyare,

Ki daim aşk-ü şevk ister, usanmaz ol bu sevdadan.

Cihanın maveresinde kuruptur haymeyi âşık,

Bu âlemde haber bilmez dahi hem arş-i âlâdan.

Hudanın âşıkı çoktur veli Ak Şemseddin gibi,

Kani bir dertli âşık kim yana aşk-ı dilâradan!..

AK Şemseddin

*****

AKBIYIK SULTAN[Kaddesallahu Sırrıhulaziz]'denBİR İLÂHİ
Şol dem gördüm dîdarını,
Divaneyim, divaneyim.
Yandım cemâlin şem’ine:
Pervaneyim, pervaneyim.
Yâr ile ben ağyar olmuşum,
Sanma ki ağyar olmuşum,
Ben aşinâdan gayriye,
Bîgâneyim, bîgâneyim.
Ben aşk meyinde sakıyîm
Ol mâşukum muştakıyim,
Gel içireyim aşktan,
Meyhaneyim, meyhaneyim.
Gavvas-i bahr-i vahdetim,
Buldum hakikat bahrini,
Deryaya saldım katramı,
Dürdaneyim, dürdaneyim.
Bildim seni, buldum anı,
Verdim bunu aldım anı,
Terk eyledim cism ü canı,
Cananeyim, cananeyim.
Terk eyledim ben şeş cihet,
Oldum onunla hemcihet,
Yâr gencini pinhan için,
Viraneyim, viraneyim.
Gel, ey Hudayi Şemsüddin!
Buldum Hakk’ı oldum yakîn,
Söyleme sır, eyleme faş,
Sırhaneyim, sırhaneyim.
Şems-i Hudâ (Akbıyık Sultan)
****************
Âşık PAŞA[Kaddesallahu Sırrıhulaziz]'den BİR ŞİİR
Âşık Paşa Horasan’lıdır, Kırşehir’e yerleşen zengin bir âilenin çocuğudur. 1270’de doğmuş, 1332’de vefat etmiş bir zattır. Garipname adlı manzum eseri Anadolu’da çok okunan kitaplardan biridir.
“Cemâlin pertevi, ey dost; salalı nur-u envarı
Olup Mecnun gibi hayran kıluram nale vü zâri.
Bu gözler kim seni gördü, cihanın terkini kıldı;
Erer vuslat makamına olup Mansûr-u şeydayî.
Tecelli derde dermandır, kulun arzusu sultandır,
Bu can yoluna kurbandır, görelden ol temaşayı.
Ciğer derdin ile hundur, akan çeşmimde ceyhundur,
Gönül aşk bahrine daldı, n’ider bes gayri sevdayı...
Bu benlik mahvolup kaldı, cihan külli fenâ oldu,
Bu mânâ sırları duydu, anıçün oldu rüsayi.
Bu yola can veren Âşık amel kıla Hak’a lâyık,
Şarab-ı lemyezel içüp temaşa kıl bu deryayı...
Âşık PAŞA
*******
İBRAHİM TENNURİ [Kaddesallahu Sırrıhulaziz]'denBİR İLAHİ
Cana cefâ kıl ya vefâ,

Kahrın da hoş, lûtfun da hoş,

Ya derd gönder ya ya devâ,

Kahrın da hoş, lûtfun da hoş.

Hoştur bana senden gelen:

Ya hil’at ü yahut kefen,

Ya taze gül, yahut diken...

Kahrın da hoş, lûtfun da hoş.

Gelse celâlinden cefâ,

Yahut cemâlinden vefâ,

İkiside cana safa:

Kahrın da hoş, lûtfun da hoş.

Ger buğ u ger bostan ola,

Ger bendü ger zindan ola,

Ger vasl ü ger hicrân ola,

Kahrın da hoş, lûtfun da hoş.

Ey Padişah-ı Lemyezel!

Zat-ı ebed, hayy-ı ezel!

Ey lûtfu bol kahrı güzel!

Kahrın da hoş, lûtfun da hoş.

Ağlatırsın zâri zâri,

Verirsen cennet ü hûri,

Lâyık görür isen nâri,

Kahrın da hoş, lûtfun da hoş.

Gerek ağlat, gerek güldür,

Gerek dirgür, gerek öldür,

Bu Âşık hem sana kuldur,

Kahrın da hoş, lûtfun da hoş.

İbrahim Tennuri

******
YUNUS EMRE(Kaddesallahu Sırrahulaziz)'denBİR ŞİİR :
İlim ilim bilmektir,
İlim kendin bilmektir,
Sen kendini bilmezsen,
Ya nice okumaktır?
Okumaktan mânâ ne?
Kişi Hakk'ı bilmektir,
Çün okudun bilmezsin,
Ha bir kuru emektir.
Okudum bildim deme,
Çok tâat kıldım deme,
Eri Hak bilmez isen,
Abes yere yelmektir.
Dört kitabın manası
Tamamdır bir Elifte,
Sen Elif dersin hoca,
Manâsı ne demektir?
Yunus Emre der hoca,
Gerekse var bin hacca,
Hepisinden eyice
Bir gönüle girmektir...
Yunus Emre
*****
NİYAZİ MISRÎ(Kaddesallahu Sırrahulaziz)'denİKİ ŞİİR :
1Ey derde derman isteyen yetmez mi derd derman sanaEy rahat-ı can isteyen kurban olandır can sanaYağma edersin varlığın gider gönülden darlığınMahveyle sen ağyarlığın yar olısar mihman sanaSermaye bu yolda heman teslim olur buna inanSıdk ile Allah’a dayan etmez mi gör ihsan sanaTevhide tapşur özünü kimseye açma razunıŞeyh izine tut yüzünü şeyhin yeter burhan sanaİven kişi yol alamaz maksudu hergiz bulamazBekle maarif kapusun yüz göstere irfan sanaDünya ile ukbayı ko, ulâ ile uhrâyı koVar ol kuru sevdayı ko, matlab yeter Sübhan sanaCandan talep kıl yarini ver canı bul didarınıYok eyle kendi varını kim var ola canan sanaÇürüklerin hep sağ olur zehrin kamu bal yağ olurDağlar yemişli bağ olur cümle cihan bostan sanaGüçtür kati Hakk’ın yolu dergahı hem gayet uluSıdk ile olmazsan kulu etmez yolu âsân sanaKulluğa bel bağlar isen şam ü seher ağlar isenSular gibi çağlar isen tiz bulunur umman sanaBülbül oluben öte gör gül gibi açıl tüte görAşk oduna can ata gör gülzar olur nirân sanaYüzün Niyazi eyle hâk derd ile bağrın eyle çâkKalbin sarayın eyle pâk şayet gele Sultan sana.
2
Uyan gafletten ey gafil, seni aldamasın dünyaYakanı al elinden kim seni sonra kılar rüsvaNe sandın sen bu gaddarı ki ta böyle anı sevdinAnı her kim ki sevdiyse dinini eyledi yağmaAdavet kılma kimseyle sana nefsin yeter düşmanKi asla senden ayrılmaz ömür ahir olunca ta..İşittin Hak Rasulünden nice ayât-ü ahbârıVeli nidem ki kar etmez bu öğütler sana aslaBu zahir gözünü örtüp bana tut cânıla gönlünKi her bir sözün içinde duyasın cevher-i manaKelam-ı Mustafa zevkin dimağında bulagör kimMuadil olmaz ol zevke hezarân “mennile selvâ”Kemali devlet istersen oku ayât-ı Kur’anı
Ki her harfin içinde var Niyazi bin dürr-i yektâ.
EBU HAMİD[Kaddesallahu Sırrıhulaziz]'denBİR ŞİİR :
Senden dolu iki cihan,
Oldum zuhurunda nihân;
Ger bulmayam seni ayan,
Ya Rab, n’ola halim benim?..
Dilde kanaat olmaya,
Zühd ile tâat olmaya,
Senden hidâyet olmaya,
Ya Rab, n’ola halim benim?..
Şol gün ki mîzan kurula,
Hak tapusunda durula,
Halâyık oda sürüle,
Ya Rab, n’ola halim benim?..
Ağlarım üş de zâr ile,
Kaldım diriğ ağyar ile,
Bilişmedim sen yâr ile,
Ya Rab, n’ola halim benim?..
Hâmidi’nin gözü yaşlı,
Doldurur dağ ile taşı,
Bilmem n’idem garip başı,
Ya Rab, n’ola halim benim?..
Ebû HÂMİD
--------------------------------------------------------------------------------